Veiligheid in de bergen

De risico's van bergsport

Bergsport is een fantastische sport, die met zijn vele varianten en verschillende aspecten voor iedereen iets te bieden heeft. Bergsport betekent echter niet alleen onbezorgd vakantieplezier maar ook inspanning, gevaar en teleurstelling, als bijvoorbeeld die top niet gehaald wordt. We willen je in dit hoofdstuk wijzen op de minder zonnige kanten van bergsport en onze reizen.

Aan alle vormen van bergsport zijn risico’s verbonden, die kunnen leiden tot blessures, ziekte, letsel of, in het ergste geval, de dood. Bergsportrisico’s zijn door veiligheidsmaatregelen wel sterk te reduceren maar nooit geheel uit te sluiten. Daarbij komt dat in bergterrein de hulpverleningsmogelijkheden veelal beperkt zijn, alle moderne technologie ten spijt.
Als deelnemer aan onze Zillertal-reizen moet je je van deze risico’s bewust zijn en ze aanvaarden. Daarnaast word je geacht verantwoordelijk te zijn voor je eigen gedrag en betrokkenheid ten aanzien van veiligheid. Onderstaand geven we informatie over wat je van onze reizen mag verwachten en omgekeerd.

De reizen

Het door de Zillertal-reizen.nl aangeboden programma berust op onze jarenlange ervaring en wordt steeds herzien en verbeterd, aan de hand van nieuwe inzichten en suggesties van leiding en deelnemers. De reizen worden zorgvuldig samengesteld en jaarlijks met onze partners uit het Zillertal geëvalueerd. Je kunt rekenen op het hoogst mogelijke veiligheidsniveau bij al onze reizen maar honderd procent veiligheid kunnen wij niet garanderen. Bepaalde risico’s zijn onlosmakelijk verbonden met onze reizen kunnen niet worden geëlimineerd zonder het karakter van het gebodene aan te tasten. Immers, onze activiteiten vinden plaats in de vrije natuur én met een groep mensen. Deze beide aspecten zorgen voor onberekenbare factoren en de onderlinge interactie is nog minder voorspelbaar. Dit kan leiden tot gevaren en risico’s, die buiten ons controlebereik vallen. Als deelnemer dien je je hiervan bewust zijn en dit te accepteren. Zillertal-reizen.nl spant zich van haar kant in, om je zo veilig en verantwoord mogelijk naar jouw doel te begeleiden en je een geslaagde vakantie te bezorgen.

Begeleiders

Onze reizen worden begeleid door (inter)nationaal erkende bergwandelgidsen, activiteitenbegeleiders (Oostenrijk en omstreken) en internationaal erkende berggidsen (UIAGM) of gediplomeerde Nederlandse instructeurs en tochtleiders. Ze beschikken over ruime ervaring en hebben een uitgebreide opleiding doorlopen om hun kwalificatie te behalen. Gidsen, instructeurs en tochtleiders informeren je over de gevaren en vereisten van een tocht en zijn competent om bij ongunstige (weers)omstandigheden zo nodig het geplande programma aan te passen. Voor het geval onverhoopt onderweg toch een ongeval gebeurt is onze leiding getraind in eerste hulp en reddingstechnieken.

Risico hoeft het bergsportplezier niet te bederven. Er mee om leren gaan is juist een van de vele uitdagingen die de sport biedt.  Je leert om gevaren en risico’s zelf te onderkennen, bewust af te wegen in welke mate je risico wilt nemen, hoe je moet handelen en welke preventieve maatregelen je kunt nemen om de (gevolgen van) risico’s te beperken. Je leert beslissingen te nemen en te evalueren, voor als je naderhand zelfstandig op pad gaat maar ook om tijdens de reis te kunnen bijdragen aan je eigen veiligheid en die van de groep.           

Gezamenlijke taak

Veiligheid tijdens onze reizen zien wij als een gezamenlijke taak van leiding en deelnemers; iedereen moet hieraan bijdragen. Je bent dus mede verantwoordelijk voor je eigen veiligheid en die van anderen, met wie je onderweg bent. Dat je met een berggids, instructeur of tochtleider op pad bent ontheft je niet van de verantwoording je goed voor te bereiden, bewust met risico’s om te gaan en je tijdens de reis aangepast te gedragen. De grens tussen de verantwoordelijkheid van de leiding en je eigen verantwoordelijkheid laat zich niet haarscherp vastleggen en hangt van meerdere factoren af. Naarmate je meer ervaring hebt kan en zal de verantwoording meer bij jezelf komen te liggen en zal een gids of instructeur je die ook (kunnen) geven. Je persoonlijke bijdrage aan de veiligheid lever je zowel voorafgaand aan- als tijdens de activiteit. 

Ervaring en conditie

Een belangrijke veiligheidsbijdrage lever je door een cursus of tocht te kiezen die voor jou persoonlijk een uitdaging vormt maar niet té veeleisend is. Lees de instroomeis, die bij de reis vermeld staat, aandachtig door. Dit staat er niet voor niets! Ga voor jezelf na of je werkelijk voldoende bergsportervaring en conditie hebt om deel te kunnen nemen aan een bepaalde reis. Wees hierin eerlijk; je bent zélf verantwoordelijk voor de gemaakte keuze en eventuele zelfoverschatting. Gebrek aan ervaring of conditie resulteren niet alleen in een onprettige situatie voor jezelf maar kan zelfs gevaar opleveren voor jezelf en de hele groep. Mocht tijdens de activiteit blijken dat je niet aan de eisen voldoet, is de leiding gerechtigd je gedeeltelijk of helemaal uit te sluiten van deelname. Je kunt in dit geval geen aanspraak maken op restitutie van de reissom. 

Gezondheid en acclimatisatie

Ook als je niet in optimale gezondheid verkeert, riskeer je problemen als je de bergen in gaat. Heb je een aandoening of een blessure die mogelijk van invloed kan zijn bij het bedrijven van bergsport, of gebruik je bijvoorbeeld medicijnen die je reactiesnelheid beïnvloeden, meld dit dan bij inschrijving.

Overige voorbereiding

Als deelnemer dien je je te verzekeren voor verschillende risico’s. De bergsportverzekering van de NKBV biedt een pakket dekkingen, speciaal afgestemd op bergsport: Heb je niet de NKBV bergsportverzekering afgesloten, overtuig je er dan van dat je in elk geval je verplichtingen jegens derden, zoals mededeelnemers en bergredders, kunt voldoen middels een aansprakelijkheidsverzekering en dekking van opsporings- en reddingskosten. De laatstgenoemde kosten zijn meestal niet gedekt door je zorgverzekering!

Zorg voor goed materiaal. Slecht ingelopen schoenen kunnen de bergsportvakantie bijvoorbeeld geheel vergallen. Wij vermelden bij elke reis precies wat je nodig hebt. Bij het ontbreken van het juiste materiaal kan onze leiding je uitsluiten van deelname.

Tijdens de activiteit

Je bent tijdens de reis verantwoordelijk voor je eigen gedrag. Kalmte, oplettendheid en gezond verstand zijn goede eigenschappen voor een bergsporter. Overdreven prestatiedrang daarentegen kan je blind maken voor dreigende gevaren en doof voor waarschuwingen. Maar er is niets mis met een portie doorzettingsvermogen.

Volg aanwijzingen van de leiding op, zeker in kritische situaties. Discussies kunnen plaats vinden als de groep weer veilig op de hut is. Geef duidelijk aan als je je niet optimaal voelt, zowel fysiek (hoogteziekte, vermoeidheid) als mentaal (b.v. hoogtevrees). Het niet bespreken, of zelfs verbergen, van deze problemen kan ernstige risico’s betekenen voor jezelf en de hele groep. Daarentegen kan overleg met de leiding mogelijk inhouden dat extra rekening met je wordt gehouden.

In weinig andere sporten ben je zo op elkaar aangewezen en moeten groepsgenoten elkaar volledig kunnen vertrouwen. Neem verantwoordelijkheid voor anderen: Als je ziet dat iets fout gaat bij een mededeelnemer, spreek deze daar dan op aan of attendeer de leiding er op. Respecteer je eigen en andermans grenzen, wees tolerant en help elkaar, zeker bij moeilijkheden.

Omstandigheden en flexibiliteit

De (weers)omstandigheden tijdens het seizoen, en zeker op de tochtdag zelf, zijn onmogelijk lang tevoren te voorspellen en al helemaal niet op het moment waarop dit programma wordt samengesteld. De leiding zal ter plekke informatie inwinnen over omstandigheden en weersverwachtingen en beoordeelt vervolgens de haalbaarheid van het programma voor de groep. Mochten de omstandigheden het niet toelaten een geplande tocht of beklimming uit te voeren, dan zal de leiding een zo aantrekkelijk mogelijk alternatief bieden. Dat vraagt een flexibele opstelling en acceptatie.

Bij bergsport hoort ook een positieve instelling ten aanzien van weer en natuur: Beleef plezier aan dagen met mooi weer maar zie ook de positieve kant van een tocht met wind en regen, ook al bestaat die uit het vooruitzicht van terugkeer in een warme hut. Als minder goede (weers)omstandigheden snel jouw plezier bederven kun je misschien beter op zoek gaan naar een andere hobby.
Het programma van de winterreizen, zoals toerskiën, sneeuwschoenwandelen en ijsklimmen, wordt in grote mate bepaald door het lawinegevaar, sneeuw- en ijscondities als ook de weersomstandigheden.

Plezier

Het is niet de bedoeling dat deze tekst je het enthousiasme ontleent om aan een van onze reizen deel te nemen. We vinden het belangrijk dat we je duidelijk informeren over wat de Zillertal-reizen.nl voor je aan veiligheid en vakantieplezier kan betekenen, waar onze grenzen liggen en wat wij van je als deelnemer verwachten. Dat kan de veiligheid alleen maar ten goede komen.